Sinds 2022 beschikt de Medische Dienst over een uniek voertuig: de BIONEAR, een volledig autonoom laboratorium op een vrachtwagen. In Neder-Over-Heembeek, sleutelt een team van laboratoriumtechnologen voortdurend aan de capaciteiten van dit mobiele laboratorium. Het doel? Binnen enkele uren medische en (micro)biologische analyses uitvoeren in afgelegen, beschadigde of vijandige gebieden, ook zonder lokale infrastructuur of elektriciteit.

De BIONEAR biedt ruimte voor allerlei apparatuur, waardoor het labo een breed scala aan testen aankan. Het labo komt vooral in actie bij chemische, biologische, radiologische en nucleaire incidenten (CBRN), maar ook voor tal van andere analyses. Zo vormen klinische en biologische testen geen probleem, kunnen dierenartsen hygiënetests uitvoeren, en werkt het mobiel labo samen met de divisie Bio van de Defensie Laboratoria (DLD) in Ukkel.

Razendsnel inzetbaar

Bij een eenvoudige opdracht kan de BIONEAR snel operationeel zijn. Onder ideale omstandigheden duurt het minder dan twee uur voordat het team met analyses kan beginnen. Dat team bestaat uit minstens twee technologen en een verantwoordelijke. Die laatste is, afhankelijk van het soort tests, een klinisch bioloog of een dierenarts die de resultaten kan valideren.

De Medische Dienst liet de BIONEAR ontwerpen in samenwerking met het Belgische bedrijf Praesens Care. Er bestaat momenteel geen ander mobiel laboratorium in Europa dat zo autonoom kan werken. De vrachtwagen werkt deels op batterijen en kan daardoor ook zonder externe stroom enige tijd functioneren. Verder beschikt de BIONEAR over een dieselgenerator en zonnepanelen die elektriciteit kunnen leveren. Zonder stroomaansluiting kan de BIONEAR enkele uren draaien. Als de batterijen en de reagentia het toelaten, kan het voertuig maximaal twee tot drie dagen autonoom werken.

Ventilatie en airconditioning zijn ook aanwezig, maar waterfiltratie is nog niet ingebouwd. Daarom gebruiken de technologen enkel veilig water ter plaatse, of water dat ze meenemen in kleine watertanks.

Trainingsmissies in België

Tot nu toe is de BIONEAR enkel ingezet tijdens korte oefeningen in België. Daarbij voeren ze gemiddeld twee tot drie analyses uit. Het labo is niet bedoeld om wekenlang op één plek te blijven staan.

Eerste sergeant-majoor Sempo, technoloog van de Military Medical Laboratory Capacity (MMLC) en BIONEAR: “Het is belangrijk om te wennen aan hoe we met zo’n vrachtwagen moeten rijden en om de apparatuur in uiteenlopende omstandigheden te testen, bijvoorbeeld op plekken zonder netwerk.”

Daarom staat er in september drie weken training op het programma met de dierenartsen van de Medische Dienst. De testen die ze dan uitvoeren kunnen uiteenlopend zijn: van medische analyses van bloed en urine tot milieucontroles van water en voeding.