Hoe verleen je medische zorg in een complexe oorlog? Tijdens zijn recente bezoek aan ons land sprak een Oekraïense chirurg van de Armed Forces of Ukraine over de nieuwe medische uitdagingen die de veranderende oorlogsvoering met zich meebrengt. Hij benadrukte met name het belang van samenwerking tussen militairen en burgerpartners in het medische domein. Deze waardevolle lessen zijn inspirerend voor de Medische Component, die momenteel haar vaardigheden aanscherpt tijdens de oefening Green Light.

De arts deelde zijn uiteenzettingen zowel aan de Koninklijke Militaire School als in Leopoldsburg. Het huidig conflict levert belangrijke lessen voor de behandeling van oorlogsslachtoffers. Deze presentaties kwamen op het juiste moment, want de Medische Component traint in Leopoldsburg al enkele weken op allerlei scenario’s. Zo kan het medisch personeel de nieuwverworven kennis meteen omzetten in de praktijk.

Medische samenwerkingen

De Oekraïense arts onderstreepte het belang van een vlotte samenwerking tussen de militaire- en burgergeneeskunde. “In een land in oorlog als het onze is het onmogelijk om alles rond te krijgen met enkel militaire zorgverstrekkers, zeker omdat een groot aantal gewonden tegelijkertijd moet kunnen behandeld worden. Daarom is de samenwerking met de burgerpartners zo belangrijk. De hulp van onze partners in civiele ziekenhuizen is cruciaal om alles gebolwerkt te krijgen. We onderhouden ook een goede communicatie met hen, zeker wanneer we horen dat er grote acties op til zijn”, legt hij uit.

Dit is ook een gelegenheid om het bewustzijn van het belang van samenwerking met burgerpartners te vergroten.

Een andere oorlog

De bevindingen van de arts bewijzen dat een nieuwe manier van trainen aan de orde is door de huidige conflicten. “De oorlog is echt veranderd. Er vallen veel meer gewonden op het slagveld, vooral door het gebruik van drones”, legt hij uit. Meer dan 25 % van de slachtoffers raakte gewond door een drone. Dit bemoeilijkt medische evacuaties. “We ervaren niet echt problemen eenmaal de gewonden in de Role 1 zijn, maar vanaf het Point of Injury (POI), waar de militairen gewond raken, tot waar ze worden overgedragen, is de medische evacuatie een uitdaging door de aanwezigheid van drones.”

“We moeten dus kijken hoe te reageren en om te gaan met drones. Hoe kunnen we gewonden behandelen terwijl we geviseerd worden? We moeten leren nieuwe technologieën en anti-drone maatregelen te integreren, ook in toekomstige trainingsprogramma’s”, besluit hij.

Training is onmisbaar

De arts benadrukte nogmaals hoe belangrijk het is om altijd voorbereid te zijn op verschillende situaties: “Training is cruciaal. Je moet ervoor zorgen dat je steeds alle vaardigheden en kennis van het personeel onderhoudt, want zodra het nodig is, wanneer je land in een oorlog terechtkomt, heb je geen tijd om te trainen.”

Een andere belangrijke vaardigheid is flexibiliteit: bepaalde structuren aanpassen in functie van veiligheid en functionaliteit. Oekraïens medische personeel ontplooide bijvoorbeeld veldhospitalen op ondergrondse locaties. Dit kan gebeuren op bestaande plekken, zoals kelders van woningen, of door samenwerkingen met burgerfirma’s.

Realistische scenario’s

De arts van de Oekraïense strijdkrachten gaf een unieke inkijk in de werking van medische noodhulp bij reële conflicten. Hij adviseerde het Belgische (para)medische personeel dat deelnam aan de oefening om hun vaardigheden zo efficiënt mogelijk in te zetten. Het motiveert hen om sneller te werken op het Point of Injury (POI) en om hun interventieprotocollen kritisch onder de loep te nemen.

In het verleden werd veel getraind op crisisresponsoperaties, maar met de lessen die zijn getrokken uit de huidige conflicten worden simulaties met tien tot twintig patiënten tegelijk alleen maar belangrijker. Deze scenario’s worden daarom ook zoveel mogelijk opgenomen in de Green Light- oefening, om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op reële situaties.

Kortom, realistische training en doorgedreven kennis van verschillende technologieën zijn essentieel voor het bieden van medische noodhulp in conflictgebieden.