“Ten seconds, blue”, roept Randy, een US Marine, aan de andere kant van de ruimte. De Amerikaan waarschuwt de blue forces dat hun overlegtijd er bijna op zit. De red forces wachten in spanning de beslissing van hun tegenstanders af. Ik bevind me midden in een zogenaamde wargame, waar twee teams proberen elkaar te slim af te zijn in een gesimuleerd conflict. Hoewel dit soort wargame al even lang bestaat als oorlog zelf, heeft dit spel een uniek kantje. “Time’s up blue, what do you got?”

Voor me ligt een enorme kaart van vier bij vier meter. Aan de ene kant staan ongeveer acht militairen van de blue forces, die de geallieerden vertegenwoordigen. Aan de andere kant staat een groep militairen van de red forces, die in dit scenario hun tegenstander spelen. Ik ben getuige van een Information Warfighter Exercise (IWX), voor het eerst uitgevoerd binnen de grenzen van een Europees NAVO-land.

Moeilijk te vertalen

“Informatie of desinformatie kan van invloed zijn op burgers, troepen en militaire manoeuvres”, vertelt Commandant Steffen, hoofd operaties van de Civil-Military Engagement Group (Ci-Meg). Ci-Meg richt zich op interactie en samenwerking tussen militaire operaties en burgergemeenschappen.

Voor hen is het lastig om deel te nemen aan klassieke wargames, omdat het beïnvloeden of informeren van mensen moeilijk te vertalen is naar een kaart. “Ons doel is om mensen te overtuigen, om in hun geest te kruipen”, voegt hij toe. “Tijdens IWX ligt de focus volledig op dit aspect.”

Van Quantico naar België

Het was onze Special Forces Group (SFG) die de Ci-Meg in contact bracht met de IWX, die normaal gesproken enkel plaatsvindt binnen het United States Marine Corps Information Center (MCIOC) in Quantico, in de VS.

De commandant legt uit: “We hebben mensen naar Quantico gestuurd om ervaring op te doen met de IWX, maar elke keer naar de Verenigde Staten vliegen is gewoon niet praktisch. Dankzij de Nederlandse Advanced Forces Group (AFG) konden we de oefening naar België halen.”

De specialisten van AFG hebben de expertise en ervaring om zowel de voorbereiding als de uitvoering van de oefening voor hun rekening te nemen. Op die manier bespaart een militaire eenheid heel wat tijd en personeel.

Unieke trainingservaring

Gedurende de eerste twee dagen kregen de deelnemers een gesimuleerd brigademanoeuvre voorgeschoteld, waarbij ze als Information Operations Planners (IOP) de manoeuvres moesten ondersteunen. Randy, specialist binnen het domein van IWX aan het MCIOC, benadrukt de complexiteit en het innovatieve karakter van de oefening. “Het doel is om informatie te gebruiken om besluitvormers, hun target audience, te beïnvloeden. Dat kan gaan om een militaire bevelhebber, een burgemeester of zelfs de lokale bevolking. We werken hier op het tactische niveau van een brigade, wat past binnen de lijnen van Belgisch Defensie.”

Facebook en Instagram

Elk van de teams vaardigt een IOP af die in verbaal duel gaat met zijn of haar tegenstander aan de overkant van de kaart. Hier komt het unieke aspect van deze IWX opnieuw naar voren. Ik hoor voorstellen als: “We zullen via Facebook en Instagram de lokale bevolking overtuigen om in opstand te komen” in plaats van “We zullen met een colonne tanks objectief X gaan aanvallen.”

Dit soort wargame speelt zich af in de diepte van een conflict, niet aan de frontlinies. De IOP moet met zijn handelingen een effect bekomen dat het manoeuvre van zijn eigen troepen vergemakkelijkt.

Internationale inspiratie

België is het eerste NAVO-land buiten de Verenigde Staten dat deze wargame importeert, en de oefening heeft al interesse gewekt bij andere NAVO-landen zoals Frankrijk en Litouwen. “Onze samenwerking met de Amerikanen heeft dit mogelijk gemaakt”, concludeert de commandant. “Het geeft ons de kans om buiten de gebaande paden te denken en de cognitieve aspecten van oorlogsvoering te verkennen.”

Deze innovatieve benadering van militaire training onderstreept het belang van informatie in hedendaagse conflicten en biedt een nieuw perspectief op de integratie van psychologische en strategische operaties in de militaire planning.