Op 14 januari 2025 veranderden heel wat NAVO-schepen plots van koers. Allen zo snel mogelijk richting de Baltische Zee. Nadat belangrijke onderzeese infrastructuur beschadigd werd, riep de NAVO de operatie Baltic Sentry in het leven. Vandaag patrouilleren er non-stop waakzame NAVO-schepen, afkomstig uit alle hoeken van Europa. België speelt een sleutelrol in deze operatie.

Fregatkapitein Erik Kockx voert het bevel over SNMCMG1, één van de vloten die deelneemt aan Baltic Sentry en dus 24 uur op 24 patrouilles uitvoert. Onder zijn vleugels staat Jan (29), een jonge Belgische onderofficier die als Battle Watch Assistant deel uitmaakt van de staf. Sinds enkele weken is Jan nauw betrokken bij de operationele beslissingen die de veiligheid van Europa helpen waarborgen. Tijd voor een gesprek.

Battle Watch Assistant?

“Ik ben verantwoordelijk voor het monitoren van alles wat er gebeurt in onze vloot. Zijn er technische problemen met onze schepen, wordt het slechter weer, welke andere schepen passeren in onze patrouillezone, hoe gedragen ze zich, etc.”, vertelt Jan.

“Soms moet ik snel reageren op onverwachte incidenten en direct communiceren met de hogere echelons. Gisteren merkte een van onze schepen bijvoorbeeld op dat er een ‘vreemd’ schip midden op zee een opvallend manoeuvre uitvoerde. Ik gaf het bevel koers te zetten richting het zuiden”. Jan moet niet alleen over enorm veel maritieme kennis beschikken, maar ook kalm kunnen blijven in stressvolle situaties.

Twee dagen in één

De dagen van Jan zijn intens en onregelmatig. Hij begint zijn dienst om 03u30, draagt om 9 uur de wacht over, waarna hij een paar uur pauze heeft voordat hij om 18 uur weer een briefing bijwoont. Rond 21 uur gaat hij slapen. We spreken hem dan ook net nadat hij een Indonesische rijstschotel als ontbijt op heeft.

“Elke week verandert het schema, afhankelijk van de nieuwe taken die op ons afkomen. We passen ons aan”, zegt Jan. Ondanks het gebrek aan slaap blijft hij gemotiveerd: “Het is zwaar, maar we helpen elkaar. We hebben eigenlijk twee dagen in één: je slaapt wanneer het kan en als het moet, geef je alles tijdens je dienst.”

Gepassioneerd

“We zijn er toch maar weer bij”, vertelt Jan fier. “België is misschien een klein land, maar de bijdrage van de Belgische Marine is van groot belang. We zijn er om de Westerse waarden te beschermen en dat geeft me veel voldoening. Het doet me goed om te weten dat ik bijdraag aan de veiligheid van Europa, zelfs al is niet iedereen zich bewust van de impact van dat werk. We zorgen voor stabiliteit in de regio!”

Jan vervult zijn taak met volle overtuiging. “Dit is een job die je met heel je hart moet doen. Het is een levensstijl die veel impact heeft op je sociale leven. Doe het met liefde, of doe het niet.”

Van vuilnisman tot expert bij de Marine

Jans weg naar de Belgische Marine was niet vanzelfsprekend. Na zijn studies die hem niet bevielen, besloot hij op 22-jarige leeftijd een andere richting in te slaan. “Ik werkte vier jaar als vuilnisman, maar ik wilde iets doen waar ik echt goed in kon zijn. Ik wilde deel uitmaken van een elitegroep die bekend staat om zijn expertise. Zo ben ik in 2021 bij de Belgische Marine gekomen. En kijk, nu werk ik voor de NAVO, in een missie die de toekomst van Europa aangaat.”

De Marine als lid van de NAVO in de Baltische Zee

De inzet van de Marine in Baltic Sentry is een kans om te tonen dat België een actieve rol speelt in de verdediging van Europa en om het belang van de NAVO in de regio te onderstrepen. Jan is een voorbeeld van de jonge generatie die trots en toegewijd werkt aan het beschermen van de stabiliteit van Europa. Ondanks de fysieke en mentale uitdagingen blijft hij standvastig, ervan overtuigd dat wat hij doet van cruciaal belang is voor de toekomst van het continent.

De multinationale vloot, onder Belgisch commando, bestaat momenteel uit vier schepen: het Nederlandse stafschip Zr. Ms. Luymes en de drie mijnenjagers Zr. Ms. Schiedam (Nederland), FS Croix du Sud (Frankrijk) en FGS Datteln (Duitsland). Later zullen andere schepen de vloot vervoegen, waaronder de Belgische mijnenjager Lobelia.