Het Supreme Headquarters Allied Powers Europe (SHAPE) in Bergen speelt een centrale rol in de militaire strategie van de NAVO. Onder de vele actoren die achter de schermen van deze complexe structuur werken, zijn de National Military Representatives (NMR), sleutelfiguren voor elke lidstaat van het Bondgenootschap.

“De rol van de Nationale Militaire Vertegenwoordigers is om op te treden als tussenpersoon tussen de Militaire Staf van de NAVO, vertegenwoordigd door SHAPE, en de nationale staven”, legt Kolonel Van Belle, Belgische NMR, uit. “Aangezien deze rol bestaat voor alle NAVO-lidstaten, heb ik 31 collega’s die dezelfde link verzekeren met hun nationale hoofdkwartier, dat voor België in Evere is gevestigd.”

Een brug tussen België en de NAVO

Zoals alle NMR’s werkt de Belgische militaire vertegenwoordiger voor het hoofdkwartier van zijn eigen land, niet voor de NAVO. Zijn rol onderscheidt zich echter door een specificiteit die verband houdt met België als gastland van SHAPE. Naast zijn gebruikelijke taken zorgt hij als contactpersoon voor de verbinding tussen de SHAPE-staf en de verschillende nationale instanties waarmee de NAVO en haar teams samenwerken.

Historisch gezien werd deze functie ingesteld door Generaal Eisenhower, de eerste geallieerde opperbevelhebber in Europa. Sinds de verhuis van SHAPE van Parijs naar Bergen in 1967 speelt de Belgische NMR een centrale rol in alle betrekkingen tussen de NAVO en België.

Een diplomatieke rol

De Belgische militaire vertegenwoordiger neemt deel aan de internationale coördinatie en samenwerking binnen de NAVO. Hij staat voortdurend in contact met zijn collega’s uit andere landen en vergemakkelijkt zo de voorbereiding van gezamenlijke operaties en oefeningen, zoals momenteel in Roemenië en Litouwen. Door deze directe samenwerking kunnen operationele problemen snel worden opgelost, waardoor de traagheid van traditionele diplomatieke kanalen wordt vermeden.

De belangrijkste opdracht is dan ook om ervoor te zorgen dat de Belgische middelen effectief bijdragen aan de NAVO-operaties en oefeningen, en tegelijkertijd de beslissingen van de nationale staf te rechtvaardigen. De effectiviteit van deze rol komt tot uiting in de grotere zichtbaarheid van België binnen het Bondgenootschap. De militaire vertegenwoordiger zorgt ervoor dat België wordt gezien als een betrouwbare en geëngageerde bondgenoot, die nationale belangen verdedigt, zowel financieel, materieel als menselijk.

Permanente aanpassing aan geopolitieke uitdagingen

De voortdurend veranderende geopolitieke context vereist dat de NMR zich voortdurend aanpast. Recente gebeurtenissen, met name de oorlog in Oekraïne, hebben de communicatie- en besluitvormingsprocessen versneld, waardoor de rol van het NMR nog crucialer is geworden. Door regelmatige briefings en voortdurende uitwisselingen met de nationale staf blijft de militaire vertegenwoordiger afgestemd op de strategische doelstellingen van de NAVO.

Deze fundamentele strategische rol draagt bij aan de cohesie en effectiviteit van het Bondgenootschap. In een steeds onzekerder wordende wereld is het van vitaal belang om de collectieve veiligheid te garanderen.