In 2009 wordt kapitein-ter-zee Pascale Van Leeuwen de eerste vrouwelijke commandant van de mijnenjager Lobelia. Een mijlpaal binnen de Marine, al ziet de scheepsbemanning dit vooral als de logische volgende stap in haar carrière. “De meeste mensen kenden me al. Niemand keek er raar van op.” 

De liefde van Commandant Van Leeuwen voor de zee begint thuis. Ze krijgt het als het ware met de paplepel binnen. “Mijn vader was vaak weg van huis omdat hij bij de Marine zat”, vertelt ze. “Maar hij kwam altijd terug met geweldige verhalen. Dat avontuur, dat sprak mij ook aan.” Die fascinatie brengt haar naar de Koninklijke Militaire School (KMS), waar ze haar loopbaan bij Defensie start en voor de Marine kiest.

Commandant van een mijnenjager word je natuurlijk niet zomaar. Pascale bouwt haar carrière geleidelijk op. “Ik begon als navigator, werd officier wapens, officier operaties, tweede commandant … Je groeit mee met je rol én met je collega’s.” Ook al zijn die collega’s vrijwel allemaal mannen,  voelt dat voor haar nooit als een belemmering. “Ik ben eigenlijk gewoon met hen meegegroeid.”

Een logische stap

Wanneer Pascale als luitenant-ter-zee eerste klasse in 2009 het bevel krijgt over de mijnenjager Lobelia, is dat voor velen een historisch moment – maar niet voor haar bemanning. “De meesten kenden me al. Niemand was dus echt verbaasd. Bovendien waren vrouwen op dat moment al jaren aan boord actief, wat het ‘nieuwe’ eraf haalde”, zegt ze daar nuchter over.

Of het feit dat ze vrouw is haar manier van leidinggeven beïnvloedt? “Elke mens is anders. Misschien dat vrouwen iets vaker de menselijke kant belichten, maar dat is geen wet.” Wel merkt ze in haar beginperiode een andere benadering op. “Sommige mannen wilden te veel zorgen voor de vrouwen aan boord. Ze vroegen constant of iets lukte, of gaven extra privileges. Lief bedoeld, maar het voelde soms als een vorm van betutteling.”

Hoe meer we tonen dat het normaal is, hoe sneller het zo voelt

Ze herinnert zich een opmerkelijke gebeurtenis uit haar tijd als leerling. “Er was ooit een tweede commandant die vrouwen geen hand wilde geven. Maar dat heeft me nooit ontmoedigd of tegengehouden.”

Inmiddels zijn vrouwen op zee niet langer een uitzondering. Commandant Van Leeuwen ziet het als haar verantwoordelijkheid om dit ook aan jongere generaties te tonen. “Er zijn zoveel mogelijkheden voor vrouwen bij Defensie. En hoe meer we tonen dat het normaal is, hoe sneller het ook zo voelt.”