Wanneer vrouwen in 1975 voor het eerst bij Defensie worden toegelaten, staat Rita Verleyen op de eerste rij. Vastberaden, zonder de juiste papieren en tegen de wil van haar moeder in. “Ik wist het als kind al: ik wilde naar de Luchtmacht”, zegt ze.

Opgegroeid in een militair gezin – haar vader werkte bij de sectie Survival van de Luchtmacht – raakt Rita al op jonge leeftijd geboeid door het leger. “Toen ik acht was, nam mijn vader me regelmatig mee naar de luchtmachtbasis in Nijmegen, Nederland. Daar zag ik voor het eerst vrouwelijke militairen en dacht: dat wil ik ook.” Zodra vrouwen zich kunnen inschrijven, meldt ze zich aan in het Klein Kasteeltje in Brussel.

Luchtmacht of airhostess?

Samen met veertig andere vrouwen begint Rita op 23 juni 1975 aan de basisopleiding in Koksijde. “We sliepen boven de kapel, volledig afgescheiden van de mannen. We moesten zelfs wachten tot ze klaar waren met eten voordat we de mess binnenmochten.”

In september 1975 vertrekt de eerste lichting naar Saffraanberg voor de dactylo-opleiding tot typiste. “We hadden toen lichtblauwe uniformen, die we altijd moesten dragen. Zelfs op de trein of op een terrasje. Iedereen dacht dat we airhostessen waren,” lacht Rita. “Maar we waren heel trots om bij de Luchtmacht te zijn.”

Driedubbel bewijzen

Na de opleiding begint Rita als bediende dactylo bij het Centrum Luchtvaartgeneeskunde en groeit ze door tot secretaresse van een kolonel. Later wordt ze onderofficier en werkt ze voor het Koninklijk Paleis, FONAVIBEL en bij de dienst Publieke Relaties van de Luchtmacht.

Dat ze zich als vrouw extra moet bewijzen, is voor Rita geen geheim. “We moesten onszelf drie keer meer bewijzen dan de mannen. Maar als je je job goed deed, kreeg je ook respect.” Rita herinnert zich een airshow waarbij ze als enige vrouw apart moet slapen. “De mannen zelf hebben toen gezegd: laat haar gewoon bij ons in de blok slapen. Dan weet je dat je erbij hoort en aanvaard wordt.”

“Toon wat je waard bent!”

Volgens Rita is er veel veranderd. “In het begin mochten vrouwen niet mee op buitenlandse zending. Vandaag kan dat wel. En op sportgebied moesten wij de eerste jaren hetzelfde doen als de mannen, wat vaak niet realistisch was. Daarna is dat wel aangepast.”

Maar er zijn nog stappen nodig, vindt Rita. “Vrouwen moeten kunnen tonen wat ze waard zijn, zonder zich te moeten verantwoorden.” Haar advies aan jonge vrouwen die een militaire carrière overwegen is dan ook duidelijk: “Laat je niet doen. Wees vastberaden. Toon wat je waard bent!”