Commandant Valérie , de eerste vrouwelijke officier van de Belgische artillerie die op missie naar Afghanistan werd gestuurd, blikt terug op een carrière vol buitenlandse missies. Bij de 50e verjaardag van vrouwen bij Defensie vertelt ze over een rijke en geëngageerde carrière, vol ongekende verantwoordelijkheden en markante momenten.

In 1994 kiest Valérie om bij Defensie te werken. De trigger? Op een dag brengt haar vader een exemplaar van Vox mee naar huis, een militair tijdschrift voor het personeel van Defensie. Al bladerend stoot ze op ze een voorstelling van de Koninklijke Militaire School (KMS) en meteen krijgt ze een idee. Ze richt zich volledig op één doel, met een standvastige vastberadenheid: om alles wat ze onderneemt tot het einde toe te volbrengen.

Eerste stappen in de artillerie

Na haar opleiding aan de KMS en vervolgens de Artillerieschool in Brasschaat, wordt ze in Duitsland gestationeerd bij de Rijdende Artillerie à cheval (RACh), een tweetalige eenheid in Altenrath waar ze de derde vrouwelijke officier wordt. In die tijd werken slechts vijf vrouwen, waaronder zijzelf, in die nog zeer door mannen gedomineerde eenheid. “We werden gerespecteerd en behandeld zoals iedereen”, herinnert ze zich. Ze waardeert vooral het hoge tempo van de oefeningen. “We gingen vaak op manoeuvre, soms tot in de Spaanse woestijn. Ik vond het geweldig.”

Afghanistan, 2003 

In 2002 wordt Valérie overgeplaatst naar Bastogne voordat ze naar Kaboel vertrekt voor de missie ISAF III. Ze wordt dan de eerste Belgische vrouwelijke militair die naar Afghanistan wordt gestuurd. Daar bekleedt ze de functie van tweede commandant van de compagnie, verantwoordelijk voor logistieke steun, bewapening en de verbetering van de kantonnementen. “Ik werd niet in de functie van pelotonscommandant geplaatst, omdat ze vreesden dat de Afghanen zouden weigeren met een vrouw te onderhandelen. Maar voor mij volstond het om er deel van uit te maken.” Ze herinnert zich de beslissende rol van de korpscommandant, kolonel Rifaut. Hij stond erop om haar mee te nemen, ondanks de terughoudendheid in Brussel: “Hij nam liever een gemotiveerde officier mee dan een ander te dwingen te vertrekken. Hij maakte geen verschil.”

Bij haar aankomst treft één scène haar: wanneer ze uit het vliegtuig stapt, zijn vrouwen het eerste wat ze ziet: Franse, Nederlandse, Duitse … Het waren er veel, vooral in de transmissies, genie en medische dienst. “Ik realiseerde me al snel dat ik geen uitzondering was”, zegt commandant Schmit. Die geruststellende vaststelling kan echter de gevaren van het terrein niet camoufleren. De dag na een afscheidsfeest met de Spanjaarden stort hun vliegtuig neer, zonder overlevenden. Twee maanden later is er een zelfmoordaanslag op een bus met Duitse militairen die ook naar huis terugkeren. “Wij waren de volgende”, zegt ze. “Het volstaat te zeggen dat we pas weer ademhaalden toen we voet aan grond zetten in Zaventem!”

Grenzeloze inzet

Sinds 2023 werkt ze in Norfolk, in de VS, als Senior Requirements Manager bij het NATO Allied Headquarters for Transformation (HQ SACT). Ze helpt om de toekomstige behoeften van de geallieerde strijdkrachten vast te stellen. Een strategisch werk ver van het terrein, maar erg verrijkend.

Voor commandant Valérie is Defensie “een onderneming die bijna gelijk is aan alle andere”, behalve dat je op elk moment en waar ook ter wereld ingezet kan worden. Die realiteit geeft vorm aan een professioneel maar ook persoonlijk leven waarin elke etappe voor een stuk van het onbekende afhangt. “Je moet je er niet alleen op voorbereiden, maar er op elk moment van je carrière en gezinsleven rekening mee houden. Zeker in deze nieuwe tijden van wereldwijde politieke instabiliteit”, besluit ze.