Op de Nederlandse vliegbasis Leeuwarden staan zes marchetti’s vertrekkensklaar voor de tweede vlucht van de dag. Gedurende twee weken gebruiken de piloten en leerlingen van het 5 Smaldeel dit vliegveld in het hoge noorden van Nederland als uitvalsbasis voor hun opleidingsvluchten. Voor het eerst in vier jaar zoekt het opleidingssmaldeel van de Luchtmacht, dat instaat voor de elementaire vliegopleiding van onze toekomstige piloten, andere oorden op.

In een tot briefing zaal omgebouwd kantoortje in het voormalige gebouw van 322 Smaldeel treffen we twee Belgische instructeurs met hun twee studenten. “The objective for today’s mission is a formation flight”, begint majoor Bourdiaudhy, de commandant van het 5^de, zijn briefing voor de tweede vlucht van de dag. Eerder op de dag hadden Jimmy en Brent, de leerlingen, voor het eerst in hun vliegcarrière in formatie gevlogen. Toen hadden de instructeurs nog controle over het besturingssysteem van de SF260. Nu is het de beurt aan de leerlingen. Ruim een half uur doet het gezelschap erover om elke aspect van de vlucht duidelijk te overlopen.  “Voor een jonge aspirant-piloot is zo een formatievlucht best een uitdaging”, weet Buzz, de instructeur die straks samen met één van de leerlingen met het tweede vliegtuig de lucht in gaat. “Het is best wel eng wanneer je voor het eerst op een meter van elkaar moet vliegen en samen moet manoeuvreren.” Het belooft een spannende vlucht te worden voor het tweetal. Na een laatste kort herhalingsmoment verdwijnen alle piloten richting de survie-sectie om hun vlieguitrusting aan te trekken. Over tien minuten reppen ze zich naar de vliegtuigen.

Vier jaar gewacht

Op de flight line, waar rode, gele en grijze Marchetti’s afwisselend zijn geparkeerd, ontmoetten we commandant vlieger Van Oost. Als detachementscommandant heeft hij hier de touwtjes in handen. “Een oefening als deze is belangrijk. Uiteraard ligt onze eerste focus bij de opleiding van onze leerling-piloten. We zijn op het einde van fase 2B. Over enkele weken moeten onze pupillen klaar zijn om perfect voorbereid aan het vervolg van hun vorming te beginnen in Frankrijk”, verduidelijkt hij. De leerling die zijn opleiding verderzet als helikopterpiloot vertrekt binnenkort naar Dax aan de voet van de Franse Pyreneeën. De andere wacht een zitje in een tweemotorige Xingu in Avord.

One Team; one goal

“Maar er is meer”, gaat Van Oost voort. Op de achtergrond taxiën de Marchetti’s naar de startbaan. “Oefeningen als deze bevorderen enorm de cohesie in het team. Niet alleen onder de piloten maar ook met de rest van het team zoals de technici en de bowserchauffeur. Na vier jaar zonder echte ontplooiingen buiten de landsgrenzen en vier coronagolven kwamen we tot de vaststelling dat we de voeling met ons maintenancepersoneel een beetje bijster waren geraakt. In de tussentijd waren verschillende vertrouwde technici op pensioen gegaan. Jonge mensen kwamen hen vervangen, maar die hadden we door corona nooit ontmoet. Geen betere remedie om die relatie te herstellen dan een verplaatsing waarbij je intens moet samenwerken. We zijn amper twee dagen hier en je voelt meteen de klik.”

Oplossingsgericht denken

Voor Kwinten Lodewijks, een 24-jarige luitenant die als DMO de leiding heeft over het vliegtuigonderhoud is het de eerste keer dat hij deelneemt aan een buitenlandse oefening.  Hij kan de stelling van Van Oost enkel bevestigen. “Je merkt dat beide werelden, die van de piloten en die van de technici, hier samenkomen. In Beauvechain zien we hen zelden, nu dagelijks. Je begint elkaar beter te begrijpen. Bovendien leren wij de mens achter de piloot ook kennen. En zij ons …”

We kijken naar de twee Marchetti’s die opstijgen. Terwijl de vliegtuigjes uit het zicht verdwijnen vertelt Kwinten hoe een vliegdag er voor zijn achtkoppige maintenanceploeg uitziet. “De piloten willen 3 waves per dag vliegen. Dat wil zeggen dat wij met ons team er alles aan doen om, afhankelijk van de trainingsobjectieven, 3 keer twee of zelfs vier machines operationeel te hebben. “Met vliegtuigen naar het buitenland verkassen vergt heel wat planningswerk. En dat zorgt af en toe voor verrassingen.

Zijn telefoon rinkelt. Het is de brandstofleverancier die wil weten hoeveel brandstof er vanavond nog geleverd moet worden. Wanneer je met propellervliegtuigen, die F18 ‘AVGAS’ als brandstof gebruiken, naar een F-35 basis moet die draait op F34 kerosine, dan vergt dat wat out-of-the-box denken. “We hebben onze eigen brandstoftankwagentjes meegebracht. Een lokale leverancier komt dagelijks bijvullen zodat we ’s anderendaags ons vliegplan kunnen halen. Daarmee word je in Beauvechain nooit geconfronteerd. Dat is één van de dingen waarom ik blij ben om deze ervaring mee te maken”, besluit Kwinten.

Dit is pas echt vliegen…

De motor van de Marchetti valt kuchtend stil. Voor Jimmy, één van de jonge piloten, zit de vlucht er ondertussen op. “Wow, een geweldige ervaring! Die formation break: 21 …, 22 … , 23 … en dan volg je de leader! Dan voel je pas echt dat de Marchetti met zijn 260 PK een pittig beestje is. Dit is pas echt vliegen!” Tien maanden geleden stapte Jimmy, die zijn carrière initieel begon als avionics technicus op F-16 in Kleine-Brogel, voor het eerst in een lesvliegtuig van de Belgische Luchtmacht. Nu kan hij stilaan beginnen dromen van de vleugels die wachten aan het einde van de volgende fase in Frankrijk. “Ik hoop dat ik binnenkort helikopters mag gaan vliegen”, besluit Jimmy