Het nieuws van de afgelopen maanden en in het bijzonder het conflict in Oekraïne dat ondertussen al bijna vijf maanden aan de gang is, heeft mijn agenda en zelfs het schrijven van mijn bijdragen aan mijn blog vaak door elkaar geschud. Het conflict in Oekraïne zal ons nog een paar maanden of zelfs een paar jaar bezighouden en we zullen ten alle tijde de valstrik van vermoeidheid en/of bagatellisering van het conflict moeten vermijden. Op het niveau van Defensie zullen we, in de mate van onze mogelijkheden en de uitgedrukte behoeften, de steun voor de strijdkrachten en de Oekraïense bevolking op de agenda houden. We hebben ons georganiseerd om te kunnen blijven bijdragen aan de internationale inspanningen, hetzij onder de vorm van materieel, training of enige andere vorm van ondersteuning.

Ondertussen is er een einde gekomen aan de inzet van het Spearhead Battalion van de NRF, dat in februari werd geactiveerd om de oostflank van het Europese continent te versterken. De tweehonderdvijftig Belgische militairen die in het Franse bataljon zijn ingezet, werden vervangen door hun Nederlandse collega’s en genieten nu al van enkele weken welverdiende vakantie. Voor velen van hen was het een eerste ervaring in operatie en ik ben ervan overtuigd dat het een verrijkende ervaring was, die ze zich gedurende hun hele carrière zullen herinneren. Deze eerste ervaring in operatie werd anderzijds ook beleefd door vele anderen in andere operatietonelen, met dezelfde positieve terugkoppelingen.  De activering van de NRF was zeker een primeur op NAVO-niveau en ik ben blij dat de Belgische Defensie erbij betrokken was. Maar ook op andere vlakken binnen onze organisatie hebben we enkele primeurs gezien, primeurs die een positieve dynamiek laten zien in vele eenheden en diensten binnen ons departement.

Ongeveer vijftien jaar na het bevel over de Maritime Task Force UNIFIL (United Nations Interim Force in Libanon) voor de kust van Libanon, is het Belgische commando over Operatie EMASOH (European Maritime Awareness Straight of Hormuz) een primeur. Deze missie om scheepvaartroutes te beveiligen in het gevoelige gebied van de Straat van Hormuz onderstreepte de zeer sterke band die de Marine heeft met de Belgische koopvaardijvloot. De admiraal en de Belgische leden van de staf, jonge onderofficieren en jonge reservisten, konden samen ervaring opbouwen en hun knowhow tonen. Hetzelfde geldt op een ander continent voor personeelsleden voor wie de deelname aan de staf van EUTM RCA (European Training Mission in Central African Republic) een eerste operationele ervaring was in een internationale omgeving.

Op het vlak van de wederuitrusting is de invoering van het Belgian Defence Clothing System ook een primeur. Het kleine team dat dit project uitvoerde, legde veel vindingrijkheid en creativiteit aan de dag om een uniek project te ontwikkelen in zijn ontwerp en in zijn realisatie. Binnenkort zien we Belgische soldaten in deze nieuwe gevechtsoutfit, hun torso’s opgezwollen van trots, op de oefenterreinen, in operatietonelen of gewoon in onze kazernes en luchtmachtbases. Het is in ieder geval de illustratie van de competentie van velen onder ons die in de schaduw hun beste beentje voorzetten in ondersteuning van de operaties.

Wie een van de avonden van de Belgian Defence International Tattoo bijwoonde, deelde al snel zijn of haar enthousiasme over dit unieke evenement. Het concept van reizende concerten in verschillende steden van het land was inderdaad uniek en was ook een primeur. Na twee jaar lock down vanwege het virus, was het plezier van het zien spelen van muzikanten met zeer uiteenlopende achtergronden net zo voelbaar als dat van de toeschouwers om dit moment te beleven in de schitterende kaders die ter beschikking werden gesteld door de gaststeden. Een mooie pluim op de hoed van de muzikanten en de organisatoren.

De sterkste emoties voelde ik in Den Haag tijdens onze eerste deelname aan de Invictus Games. Wat oorspronkelijk een soort “gok” was, veranderde al snel in een intense ervaring voor de deelnemers, hun familie en vrienden, en ongetwijfeld ook voor hun collega’s en “wapenbroeders”. Als katalysator voor de re-integratie van personeel door middel van sport, vormen de Invictus Games een enorme meerwaarde. We zullen in elke geval opnieuw deelnemen in 2023.

Of het nu gaat om operaties, verwerving, uitrusting, sport of cultuur, de verscheidenheid van al deze primeurs illustreert vooral de flexibiliteit en creativiteit van ons departement. Al deze activiteiten zijn het resultaat van (goede) ideeën die zich vertalen in projecten die voorgesteld of verdedigd worden met minder of meer overtuiging – naargelang de behoefte. Het zijn projecten die worden uitgevoerd door kleine groepjes collega’s die alles geven voor de realisatie ervan. Deze activiteiten zijn ook en vooral het resultaat van veel werk, zowel stroomopwaarts als stroomafwaarts, werk dat vruchtbaar blijkt en veel voldoening en enthousiasme geeft. Zeer communicatief enthousiasme trouwens.

Wanneer een departement als het onze al deze successen opstapelt, is dat nooit het gevolg van toeval. Integendeel! Het vergt een visie, een plan, een methode, veel coördinatie, geduld ook en veel doorzettingsvermogen. Het finale bewijs ervan is het tweeluik “actualisering van de Strategische Visie” – dat we nu kennen als het STAR-plan – en “actualisering van de Militaire Programmeringswet”. Dit soort projecten kan alleen levensvatbaar zijn als het coherent is en deze samenhang is sinds het begin een doel geweest dat moest gerespecteerd worden door het kleine team dat maandenlang heeft geïnvesteerd om het project uit te voeren. Deze coherentie heeft waarschijnlijk bijgedragen tot de aanvaarding door het politieke niveau, met de zeer legitieme accenten die eraan werden toegevoegd om het te kunnen verdedigen binnen de regering. De vastberadenheid en gedrevenheid van onze minister en haar ploeg heeft de rest gedaan.

De goedkeuring van deze plannen door onze regering is uitstekend nieuws. Een departement als het onze heeft behoefte aan langetermijnperspectieven en de nodige stabiliteit hierin. Met het STAR-plan en het budgettaire groeitraject dat eraan ten grondslag ligt, krijgen we de middelen die we essentieel achtten om onze doelstellingen te bereiken en onze ambitie na te streven. Tegelijkertijd zijn deze belangrijke beslissingen slechts een tussenstap in de uitbouw van Defensie. Om maximaal rekening te houden met de geopolitieke veranderingen op ons continent, zullen in de toekomst verdere inspanningen noodzakelijk zijn. We moeten ons nu het STAR-plan eigen maken, het plan effectief uitvoeren … en beginnen met de voorbereiding van zijn actualisatie. De politiek heeft ons een mandaat gegeven, wij moeten het uitvoeren. Het is nu aan ons!

Maar eerst wens ik u een uitstekende vakantie met familie of vrienden en maak ik van deze gelegenheid gebruik om u te bedanken voor het werk dat u al hebt verricht of nog zult uitvoeren.