Een team onder de leiding van het 5 Element voor Medische Interventie (5 EMI) heeft onlangs in Leopoldsburg het veldhospitaal Role 2 Enhanced opgebouwd Tot nu toe bestond dat hospitaal alleen nog maar op plan, maar tijdens de laatste fase in de aankoopprocedure heeft het voor het eerst het daglicht gezien.

“Het is de eerste keer dat we bij Defensie iets van deze omvang hebben”, begint apotheker majoor Quentin Ledure, directeur van de oefening. “Het was dus voor bijna iedereen een nieuwe ervaring. Het volledige team heeft hier gedurende drie weken aan meegewerkt. Van hen hadden er slechts acht al een kleine opleiding gekregen van de firma Utilis, het bedrijf dat de plannen omgezet heeft in een daadwerkelijk hospitaal.”

In samenwerking met het bedrijf werd het hospitaal van 3 tot 31 mei voor het eerst volledig rechtgezet en ingericht. Daarbij gebeurde meteen ook de kwantitatieve en kwalitatieve controle: is het materiaal volledig, werkt het en kunnen we er ook effectief mee aan de slag zoals op het plan is uitgetekend?

In totaal nam het opstellen, inrichten en weer afbreken drie weken in beslag. Eens operationeel kan het hospitaal in 72 uur volledig ontplooid worden. In de eerste 24 uur moeten de modules triage, pre-operaties, chirurgie, post-operaties en intensieve zorgen up and running zijn. “Daarom is het heel belangrijk dat alles ontworpen is om het snel en vlot op te zetten. Je kan het je niet veroorloven om bijvoorbeeld nog een schroevendraaier te moeten zoeken”, legt materiaalbeheerder luitenant Gosset uit. “Maar de nadruk van deze oefening ligt op het leerproces, tijdsdruk wordt er niet opgelegd. We trekken hier nu drie weken voor uit, maar als we die niet halen, dan is het maar zo”, vult majoor Ledure aan. “Op die manier zien we niets over het hoofd en vermijden we ongevallen, want die zijn snel gebeurd”, gaat luitenant Gosset verder.

Net omwille van de veiligheid werd er voor dit project een beroep gedaan op de Interne Dienst van Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW). Die voerde vooraf risicoanalyses uit om alle gevaren voor medewerkers en materiaal op te lijsten en te beperken. Bovendien waren haar medewerkers gedurende de volledige drie weken van de oefening aanwezig om raad te geven bij de uitvoering. Het staat buiten kijf dat het weer hierbij ook een grote rol gespeeld heeft. “De mensen zitten tenslotte drie weken op terrein, slapen in een individuele tent en verrichten intensief werk”, zegt adjudant-chef Olivier Compere. “Daarnaast is ergonomie een van de zaken waaraan we veel aandacht besteden. Gedurende drie weken is iedereen in de weer om zwaar materiaal te tillen en te verplaatsen. Iedereen is gemotiveerd en wil zijn taak naar beste vermogen uitvoeren, maar het gaat hier om een project van lange duur. Doseren is dus de boodschap.”

“Het is de eerste keer dat we bij Defensie iets van deze omvang hebben”, begint apotheker majoor Quentin Ledure, directeur van de oefening. “Het was dus voor bijna iedereen een nieuwe ervaring. Het volledige team heeft hier gedurende drie weken aan meegewerkt. Van hen hadden er slechts acht al een kleine opleiding gekregen van de firma Utilis, het bedrijf dat de plannen omgezet heeft in een daadwerkelijk hospitaal.”

In samenwerking met het bedrijf werd het hospitaal van 3 tot 31 mei voor het eerst volledig rechtgezet en ingericht. Daarbij gebeurde meteen ook de kwantitatieve en kwalitatieve controle: is het materiaal volledig, werkt het en kunnen we er ook effectief mee aan de slag zoals op het plan is uitgetekend?

In totaal nam het opstellen, inrichten en weer afbreken drie weken in beslag. Eens operationeel kan het hospitaal in 72 uur volledig ontplooid worden. In de eerste 24 uur moeten de modules triage, pre-operaties, chirurgie, post-operaties en intensieve zorgen up and running zijn. “Daarom is het heel belangrijk dat alles ontworpen is om het snel en vlot op te zetten. Je kan het je niet veroorloven om bijvoorbeeld nog een schroevendraaier te moeten zoeken”, legt materiaalbeheerder luitenant Gosset uit. “Maar de nadruk van deze oefening ligt op het leerproces, tijdsdruk wordt er niet opgelegd. We trekken hier nu drie weken voor uit, maar als we die niet halen, dan is het maar zo”, vult majoor Ledure aan. “Op die manier zien we niets over het hoofd en vermijden we ongevallen, want die zijn snel gebeurd”, gaat luitenant Gosset verder.

Net omwille van de veiligheid werd er voor dit project een beroep gedaan op de Interne Dienst van Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW). Die voerde vooraf risicoanalyses uit om alle gevaren voor medewerkers en materiaal op te lijsten en te beperken. Bovendien waren haar medewerkers gedurende de volledige drie weken van de oefening aanwezig om raad te geven bij de uitvoering. Het staat buiten kijf dat het weer hierbij ook een grote rol gespeeld heeft. “De mensen zitten tenslotte drie weken op terrein, slapen in een individuele tent en verrichten intensief werk”, zegt adjudant-chef Olivier Compere. “Daarnaast is ergonomie een van de zaken waaraan we veel aandacht besteden. Gedurende drie weken is iedereen in de weer om zwaar materiaal te tillen en te verplaatsen. Iedereen is gemotiveerd en wil zijn taak naar beste vermogen uitvoeren, maar het gaat hier om een project van lange duur. Doseren is dus de boodschap.”

Het project in al zijn facetten is niet te onderschatten en de cijfers zijn dan ook niet niks. Het geheel bestaat uit 62 tenten met een totale oppervlakte van meer dan 8.400 vierkante meter. Het aangekochte materiaal weegt samen ruim 200 ton en wordt vervoerd door 32 vrachtwagens met oplegger. Daarbij moet nog het materieel gerekend worden dat de overheid zelf ter beschikking stelt. Het gaat dan bijvoorbeeld over medisch materiaal, zoals operatietafels, dat Defensie al aankocht en nog in goede staat verkeert. Als laatste moeten ook verbruiksgoederen zoals verbanden, infusen, ontsmettingsmiddelen en dergelijke meegeteld worden.

Wie dacht dat het werk beperkt blijft tot 62 tenten rechtzetten, heeft het grondig mis. Het mag niet verbazen dat een veldhospitaal van die omvang over twee operatiekwartieren beschikt. Meer zelfs, de chirurg kan tijdens een operatie via een camera om assistentie vragen van collega’s in het militair hospitaal. Op de dienst radiologie kan de specialist zijn beelden meteen doorsturen om input te vragen van mederadiologen in Neder-Over-Heembeek. Het hospitaal voldoet volledig aan de NAVO-normen, die bepalen dat er bijvoorbeeld een CT-scanner aanwezig kan zijn en dat er ook tandchirurgie en psychologische ondersteuning mogelijk is.

Dit bijzonder complexe project werd toegewezen aan het 5 EMI om de ontplooiing te plannen en uit te voeren, maar die eenheid was heel dankbaar voor de steun van vele andere eenheden. “Zonder hen zou dit nooit gelukt zijn”, vertelt majoor Ledure. “Zo moet er verwarming aanwezig zijn, maar ook airco en water. Hiervoor kunnen we rekenen op de steun van de Field Accomodation Unit (FAU). Ook het 18 Bataljon Logistiek en andere medische eenheden hebben een belangrijke bijdrage geleverd. Het is een oefening van de volledige Medische Component en nog veel meer.”

Het contract en de samenwerking met de firma Utilis verloopt tot nu toe bijzonder goed, met onder meer duidelijke afspraken rond garantie en onderhoud. De afgelopen weken viel vooral op hoe alle deelnemers aan dit project zorgden voor een uitstekende uitvoering van een niet te onderschatten zware oefening. “Wij, 5 EMI en de IDPBW willen hen dan ook bedanken voor hun efficiënte inzet en vooral voor de samenwerking, ongeacht taal, graad of geslacht. Die samenwerking is niet altijd gemakkelijk maar hier is bewezen dat diversiteit geen obstakel is, integendeel. Dat maakt ons heel trots”, besluiten majoor Ledure en adjudant-chef Compere.