Op 21 maart vond in Doornik een conferentie plaats over de integratie van vrouwen in vredesprocessen, georganiseerd door het Belgische voorzitterschap van de Raad van de EU. In aanwezigheid van Hare Majesteit Koningin Mathilde bespraken experten het belang van de ‘Women, Peace and Security’ (WPS)-agenda. Het seminarie benadrukte de belangrijke rol van vrouwen in conflictsituaties en de noodzaak van een inclusieve aanpak om conflicten te vermijden of op te lossen.

Op de 24ste verjaardag van de WPS-agenda is er nood aan pragmatisme. Als wereldspeler speelt de EU een cruciale rol in de huidige woelige politieke situatie, die leidt tot rivaliteit tussen de grootmachten.

De ongeveer 150 deelnemers aan het seminarie bespraken een aantal casestudies uit de hele wereld die getuigden van de grootste successen, maar ook van de zwaarste mislukkingen. De harde realiteit op het terrein komt immers niet altijd overeen met de idealen van de WPS-agenda. Daarom is het belangrijk dat de EU een pragmatische houding aanneemt binnen het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid bij het opzetten van initiatieven binnen dit kader. Elk conflictgebied vereist een specifieke aanpak. Een standaardaanpak werkt niet. Sprekers uit de Arabische wereld, Afrika en Oekraïne illustreerden dit punt.

Waarom de WPS-agenda nog steeds zo belangrijk is

Hare Majesteit Koningin Mathilde deelde met het publiek enkele persoonlijke ervaringen van haar bezoeken aan Liberia en de Democratische Republiek Congo: “Vrouwen, vrede en veiligheid zijn nauw met elkaar verbonden begrippen. Het gaat om het waarborgen van de veiligheid van vrouwen, die het meest kwetsbaar zijn bij conflicten. We moeten hun cruciale rol erkennen bij het creëren en behouden van de stabiliteit van gemeenschappen. Vrouwen zijn veerkrachtig, bruggenbouwers en kunnen oplossingen aanreiken. Ze kunnen als vertrouwenspersoon een sleutelrol spelen in een maatschappij die op zoek is naar vredesakkoorden.”

Het is essentieel om de uitdagingen aan te pakken waarmee vrouwen tijdens conflicten worden geconfronteerd. In de Democratische Republiek Congo bijvoorbeeld blijft verkrachting een oorlogswapen dat niet langer getolereerd kan worden. De gerenommeerde Congolese dokter Denis Mukwege, gespecialiseerd in de behandeling van vrouwelijke slachtoffers van seksueel misbruik, deelde zijn waardevolle observaties. Het seminarie ging ook in op de taboes en stigma’s waarmee vrouwen in militaire dienst te maken kunnen krijgen.

Blik op de toekomst

Onderwijs en weerbaarheid zijn essentieel voor de toekomst. Een inclusieve mindset moet systematisch worden geïntegreerd in de maatschappij en het dagelijks leven. De integratie van vrouwen bij vredesprocessen maakt hier deel van uit. Verandering kost tijd, maar de conclusies van dit seminarie onderstrepen nogmaals het absolute belang van een inclusieve aanpak in het veiligheidsbeleid.

Door de actieve participatie van vrouwen aan te moedigen, gendergerelateerd geweld aan te pakken en vrouwenrechten te garanderen, draagt de WPS-agenda bij aan alomvattende en effectieve inspanningen voor vredesopbouw.