Van 1 januari tot 30 juni 2024 is België voorzitter van de Raad van de Europese Unie (EU). Het voorzitterschap van de Raad roteert tussen de EU‑lidstaten en wisselt om de zes maanden. Tijdens deze periode leidt ons land vergaderingen en onderhandelingen om de samenwerking en besluitvorming te bevorderen over het EU-beleid. Defensie speelt daarbij, samen met Buitenlandse Zaken en de Europese Dienst voor extern optreden (EEAS), een belangrijke rol voor het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) binnen de EU.

Het startschot werd tijdens de ‘Eve of the Presidency’ in het Brusselse Coudenbergpaleis gegeven. “Het voorzitterschap is een unieke opportuniteit voor Defensie om impulsen te geven in het domein van veiligheid en defensie. In de snel evoluerende en uitdagende wereld moet Europa een globale strategische rol spelen, niet alleen op politiek en economisch gebied, maar ook op veiligheids- en militair vlak,” klinkt het bij de minister van Defensie Ludivine Dedonder en Chef Defensie, admiraal Michel Hofman. Defensie stelde daarom, samen met Buitenlandse Zaken en de EEAS, een programma op voor de komende zes maanden met verschillende prioriteiten.

Een Unie met een 360-graden aanpak

Defensie ondersteunt de initiatieven van de EU in een 360-graden benadering van veiligheid en defensie, zowel voor bestaande missies en operaties als voor nieuwe. Op die manier zijn de inspanningen voelbaar in alle regio’s ter wereld waar de Europese Unie, als belangrijke speler, cruciale belangen veilig stelt. De onverminderde steun van de EU voor Oekraïne en andere partners in Oost-Europa is daar een voorbeeld van. Maar ook in andere regio’s in de wereld zal het voorzitterschap de EU-bijdragen ondersteunen op vlak van veiligheid, voornamelijk in Afrika en het Midden-Oosten.

Een Unie die beschermt

Het voorzitterschap zal zich focussen op het versterken en wapenen van de EU tegen dreigingen op het gebied van cyberveiligheid, militaire mobiliteit, beveiliging van kritieke infrastructuur, ruimteveiligheid en maritieme veiligheid. België werkt ook aan de verdere ontwikkeling van een nieuwe, snel inzetbare EU-capaciteit om mensen in veiligheid te brengen in crisissituaties (EU Rapid Deployment Capacity).

Een Unie die samen creëert

In de actuele context van steun aan Oekraïne en de noodzaak om de Westerse wapenstock aan te vullen, wil het voorzitterschap de technologische en industriële basis van Europa versterken. Daartoe zal het leiding geven aan discussies over de praktische uitwerking van de aankomende ‘Europese Defensie en Industrie Strategie’, wat de effectiviteit van gezamenlijke aanbestedingen zal vergroten en de samenwerking op dit gebied zal stimuleren.

Een Unie die open staat voor de wereld

Het Belgisch voorzitterschap zal bijdragen aan de bilaterale, multilaterale en regionale veiligheids- en defensiepartnerschappen van de EU. Het belang van doorgedreven samenwerking en dialoog met gelijkgestemde partners is daarbij essentieel. De nadruk ligt op bescherming tegen hybride dreigingen, het betrekken van vrouwen bij vredesprocessen en de beveiliging van infrastructuur.

Een Unie die optreedt als mondiale speler

Verschillende EU-initiatieven zullen worden ondersteund voor proactieve betrokkenheid bij zowel nieuwe als bestaande missies en operaties in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid.

Een toekomstgericht Unie  

Het voorzitterschap wil de toekomst van het Europees GVDB bevorderen om een meer geïntegreerde EU-aanpak in dit domein mogelijk te maken. Zo wil het voorzitterschap anticiperen op de Europese Commissies 2024-2029, en op de samenstelling van de strategische agenda 2024-2029.

Defensie zal de komende maanden in heel België tal van activiteiten, conferenties en seminaries organiseren voor deskundigen uit de EU-lidstaten. Ze zullen het werk rond het gemeenschappelijk veiligheids-en defensiebeleid binnen de verschillende werkgroepen van de Raad stimuleren en begeleiden. Dit mandaat geeft België een belangrijke rol tijdens een bijzonder momentum in de geschiedenis.