De Belgische Marine oogst wereldwijd lof dankzij haar uitmuntendheid in mijnenbestrijding, en dit is geen toeval. We behouden onze rijke ervaring in ontmijning door voortdurend te oefenen. Momenteel doorloopt BNS Lobelia een opwerktraject ter voorbereiding op haar inzet volgend jaar.

Voordat een schip deelneemt aan een operatie of oefening, moeten tal van zaken geregeld worden. Een daarvan is het volgen van een opwerktraject, waarbij de bemanning stevig op de proef wordt gesteld en de Sea Acceptance and Readiness Checks (SARC) moet behalen.

Dat traject doorloopt BNS Lobelia nu en is een zeer intensieve periode voor de mensen aan boord. Momenteel testen ze op SARC4, waarin calamiteitenbestrijding, mijnenjacht en het gebruik van wapensystemen een grote rol spelen.  Maar voor ze dit allemaal testen, moet het schip natuurlijk veilig kunnen navigeren.

“Het roer antwoordt niet meer”

Een mijnenjager moet in nauwe vaarwaters kunnen manoeuvreren, wat een hoge concentratie vereist. Om hierop te oefenen, moet het schip van boei naar boei varen, met de nodige precisie en onder alle omstandigheden. Wanneer het roer het tijdens de simulatie begeeft, verkondigt men dat ‘het roer niet meer antwoordt’. Op zo’n moment schakelt men over naar een manueel roer, in plaats van het gebruikelijke hydraulische roer. De brug is dé plaats van actie tijdens dergelijke manoeuvres, waar de spanning soms te snijden is. Ieder focust op zijn taak en probeert de opdracht tot een zo goed mogelijk einde te brengen.

Personeel is prioriteit nummer 1 in vredestijd

Het zijn de militairen van MOST (MCMV Operational Sea Training) die de bemanning evalueren doorheen heel het traject. Ze letten voornamelijk op de veiligheid van het personeel en op de juiste uitvoering van procedures. Daarnaast is de communicatie tussen verschillende posten van essentieel belang.

Tot en met SARC4 ligt de focus op interne veiligheid, zonder externe dreiging en wordt veel aandacht besteed aan de veiligheid van het personeel. Zij moeten zichzelf tijdens een crisis optimaal beschermen met persoonlijke beschermingsmiddelen zoals hun anti-flash-pakken.

Een echte brand simuleren is niet mogelijk aan boord. Gelukkig volgden de militairen reeds een opleiding waarin echte brand aan de orde is en men al snel weet dat men zich goed moet kleden om een brand te blussen. Tijdens het oefenscenario blijft het trouwens niet bij een klein brandje: terwijl het ene team een groot lek dient te dichten zodat het schip niet zinkt, moet een ander team zorgen dat het hele schip niet verstikt door schadelijke gassen. Een goede coördinatie tussen alle mensen is dan ook van levensbelang.

SARC 5-6

Stapsgewijs wordt de druk van alle oefeningen opgevoerd. Eens de zekerheid er is dat schip veilig kan navigeren en meervoudige calamiteiten de baas kan, worden er meer zaken aan het pakket toegevoegd. Dan is het tijd om alle wapensystemen door elkaar te gebruiken, zoals duiken en mijnenjacht. Het is niet zo dat de branden en lekkages dan stoppen; ze worden er allemaal aan toegevoegd. Het stressniveau aan boord wordt stevig getest.

Uiteindelijk moet het schip op een niveau komen waarin het ook uitwendige calamiteiten kan bestrijden, waarbij het dus onder dreiging komt. Verschillende FIACs (Fast Incoming Attack Crafts) voeren dan een aanval uit en de bemanning wordt dan op alle fronten blootgesteld aan crisissituaties.

Tijdens SARC 5-6 komt bijvoorbeeld een simulatie voor waarin het schip zich in een mijnenveld bevindt, maar een brand of lekkage aan boord heeft. Ze kunnen dan niet alles laten vallen, want functioneren nog steeds in een gevaarlijk gebied. Het is dan prioriteit om eerst het schip veilig te stellen en dan pas tot verdere acties over te gaan.

Teamwork makes the dream work

Doorheen alle oefeningen, van begin tot eind, is de interne communicatie uiterst relevant. Iedereen moet op elkaar letten en dient elkaar ook te vertrouwen om op de juiste manier te handelen. Naarmate de bemanning elkaar beter leert kennen, verloopt alles vlotter, vooral omdat iedereen voor zichzelf ontdekt waar zijn of haar capaciteiten liggen.

Ook de tijdsgeest speelt soms een rol in de communicatie. Tegenwoordig gaat de bemanning wat soepeler met elkaar om, maar bij calamiteitenbestrijding dient de communicatie nog steeds directief te zijn. Daarna kan iedereen weer goede vrienden zijn met elkaar.

In conclusie, de intensieve training en voortdurende oefeningen van de Belgische Marine vormen de essentiële bouwstenen voor haar wereldwijde erkenning in mijnenbestrijding. BNS Lobelia’s opwerktraject illustreert de toewijding aan veiligheid, teamwork en doeltreffende communicatie, cruciale elementen in het behalen van Sea Acceptance and Readiness Checks. Terwijl het schip zich stap voor stap opwerkt naar SARC 5-6, wordt niet alleen de interne bekwaamheid getest, maar ook het vermogen om externe dreigingen het hoofd te bieden.