Op woensdag 14 december 2022 gaf Defensie tijdens een perspunt in het hoofdkwartier in Evere een overzicht van haar geplande operaties in 2023. Bijzondere aandacht ging naar het belang van de collectieve verdediging en ontrading in het kader van de Oekraïne-crisis.

Na de inval van Rusland in Oekraïne moest Defensie dit jaar haar geplande operationele bijdragen in een sneltempo aanpassen en bijsturen, waardoor Belgische militairen plots werden ingezet op nieuwe operatietonelen aan de oostflank.

De collectieve verdediging en ontrading en de operaties binnen het NAVO-bondgenootschap vormen dan ook een belangrijk onderdeel van het plan ‘Operaties 2023’, dat tijdens het perspunt werd voorgesteld door de minister van Defensie Ludivine Dedonder, generaal-majoor Vincent Descheemaeker en kolonel Jan Maenhoudt van het stafdepartement Operaties en Training.

Operaties in NAVO-verband

In het kader van de NAVO-versterking aan de oostflank blijft Defensie ook volgend jaar nauw betrokken bij verschillende NAVO-missies. Zo zal Defensie in 2023 onder meer deelnemen aan de Franse ‘Collective Defence Battle Group’ (CD BG) in Roemenië. Daar zal een ‘Combined Arms Tactical Sub Group’ (CATSG), bestaande uit ongeveer 240 Belgische militairen, vanaf juli 2023 ontplooien gedurende de periode van één jaar. Daarnaast blijft Defensie ook steun leveren aan de Duitse ‘enhanced Forward Presence’ (eFP) Battle Group’ in Litouwen, door middel van een detachement van de Landcomponent

Ook onze F-16’s zullen volgend jaar opnieuw bijdragen aan de missies ‘Baltic Air Policing’ in Litouwen en ‘enhanced Vigilance Activities’ (eVA) in Estland, om enerzijds het Baltische luchtruim te beschermen en anderzijds de aanwezigheid aan de oostflank te versterken. Zowel eFP en eVA maken deel uit van ‘NATO Response Force’, een snelle reactiemacht van de NAVO.

Net als in 2022 zal ook de Marine in 2023 opnieuw steun leveren aan onder meer de ‘Standing NATO Mine Counter-Measures Group’ (SNMCMG) in de Baltische Zee. Deze operatie heeft als doel het opsporen en vernietigen van springtuigen.

Verderzetting ondersteunings- en trainingsmissies

Maar ook de voortzetting van internationale ondersteunings-, trainings- en crisisbeheeroperaties staan op de agenda voor 2023. Zo zal Defensie verder bijdragen aan EU-missies, zoals de Europese Militaire Ondersteuningsmissie (EUMAM UKR) in het kader van de steun aan Oekraïne, en aan VN-missies, zoals de ‘United Nations Multidimensional Integrated Stabilization Mission’ in Mali (MINUSMA). Een van de belangrijke bilaterale engagementen blijft de trainingsmissie ‘Operation New Nero’ (ONN) in Niger, waar Belgische militairen het lokale leger operationeel ondersteunen.

(On)zichtbare nationale steun

Natuurlijk blijft Defensie ook in 2023 actief haar kerntaken uitvoeren in eigen land, zoals interveniëren in geval van een ramp of een groot incident. Dit gebeurt onder de naam ‘Hulp aan de Natie’. Zo was Defensie de voorbije jaren onder meer zichtbaar aanwezig tijdens de covid-crisis en na de overstromingen in Luik, maar ook minder zichtbaar met het militair hospitaal, de Dienst voor Opruiming en Vernietiging van Ontploffingstuigen (DOVO), de Search and Rescue-helikopters aan de kust en de Quick Reaction Alert-interventies boven het BENELUX-gebied. Op elk moment van de dag staat het defensiepersoneel paraat voor de veiligheid van alle Belgen.

“In deze context heeft Defensie begin dit jaar een beveiligingscompagnie operationeel gemaakt op nationaal grondgebied, genaamd ‘PROTER’”, legt minister Dedonder uit. “Deze compagnie staat klaar als snelle reactiecapaciteit, in coördinatie met provinciale militaire commando’s, civiele autoriteiten en de politie. De eenheden die aan deze rol deelnemen bestaan a priori uit lichte infanterie voor de eerste reacties, maar kunnen zo nodig snel worden aangevuld met meer specifieke ondersteuningsmiddelen.”

Meer dan ooit paraat

De voorbije jaren waren er gemiddeld tussen de 450 en 570 militairen ontplooid in buitenlandse operaties. Tegen het einde van volgend jaar zal dat aantal oplopen tot bijna duizend militairen. Ook het aantal trainingen in binnen- en buitenland zullen stevig worden opgevoerd. Volgend jaar zullen tot wel 10.000 militairen per maand in intensieve dienst of training zijn.

Kortom, ook in 2023 blijft Defensie zich dag en nacht inzetten voor de veiligheid in binnen-en buitenland, tijdens nationale en internationale operaties, in het kader van de EU, de NAVO en de VN.