De klimaatstrategie biedt voor het eerst in België een gericht, coherent en realistisch kader voor de aanpak van de klimaatproblematiek vanuit het perspectief van Defensie. Ze houdt zowel rekening met de operationele noden van Defensie, als met haar maatschappelijke bijdrage aan de huidige klimaatuitdagingen.

Defensie heeft al heel wat initiatieven genomen om de negatieve impact op het klimaat te verminderen, maar er was nood aan een overkoepelende klimaatstrategie. De klimaatverandering heeft immers een belangrijke impact op de inzet van Defensie in binnen- en buitenland: nieuwe opdrachten, operatietheaters en omstandigheden vereisen aanpassingen op het gebied van planning, materiaal en training.

Defensie wil twee hoofdobjectieven nastreven. Enerzijds dat de strijdkrachten doeltreffend en veilig kunnen blijven opereren in een veranderende omgeving, en anderzijds dat Defensie evolueert volgens de Belgische klimaatdoelstellingen zonder de operationaliteit of veiligheid van het personeel in het gedrang te brengen.

Dingen anders en beter doen

“Klimaatgerelateerde inspanningen gaan niet over minder doen, maar wel over dingen anders en beter doen”, onderstreept de strategie. Generaal-majoor van het Vliegwezen Bernard Phaleg, Onderstafchef Strategie, licht toe: “Er wordt bijvoorbeeld vaak louter gefocust op het verminderen van uitstoot, maar voor Defensie spelen ook andere elementen een prominente rol: het klimaat beïnvloedt evenzeer het operatietheater waarin we moeten kunnen opereren.”

Hij verduidelijkt: “Door de transformatie van Defensie moeten wij in allerlei omstandigheden minstens even effectief en veilig kunnen optreden, maar tegelijkertijd ook meegaan met de tijd en onze bijdrage leveren om de negatieve gevolgen van de klimaatverandering minimaal te houden.”

Voorbeeldfunctie

Defensie heeft een voorbeeldfunctie. Het beter doen op het gebied van klimaat heeft bovendien een positieve invloed op het imago en de werknemers. Generaal Phaleg legt uit: “We focussen niet enkel op beperking van uitstoot, maar ook op adaptatie en weerbaarheid. Zo kunnen de militairen aanwezig zijn waar nodig, volgens de specificiteit van hun opdracht en met aandacht voor hun veiligheid.”

Van strategie naar plan

Infrastructuuraanpassingen zijn het meest zichtbaar, maar er zijn ook andere zaken op til. De nieuwe F-35’s bijvoorbeeld zullen technisch in staat zijn om met groene, synthetische brandstof te opereren, wat voor de F-16’s niet het geval is.

“We passen ons materiaal ook aan moeilijke omstandigheden aan. De nieuwe fregatten zullen bijvoorbeeld uitgerust worden voor arctische omstandigheden”, besluit de generaal.

Kortom, deze strategie leidt tot een gedetailleerd plan dat alle capaciteiten binnen Defensie omvat. Op dit moment hebben nog maar weinig landen zo’n Defensiestrategie uitgewerkt, maar veel van onze bondgenoten zullen dit binnenkort ook doen.

Deze klimaatstrategie van Defensie past dan ook in een breder EU en NATO-kader, wat de interoperabiliteit ten goede komt. De middelen voor de uitvoering van deze strategie zijn deze voorzien in het STAR-plan tot 2030. Voor de periode na 2030 zullen de nodige middelen voorzien moeten worden in de toekomstige strategische plannen van Defensie.

Minister van Defensie Ludivine Dedonder: “Sinds mijn aantreden was de vergroening van Defensie een belangrijk aspect van mijn politiek. Onder meer daarom werd in mijn STAR-plan de ambitieuze doelstelling hernomen om Defensie tegen 2040 te laten beschikken over CO2-neutrale infrastructuur. Die doelstelling wordt vandaag al volop toegepast, onder meer door energetische renovaties van onze kwartieren, het installeren van een groot aantal zonnepanelen en het eerste CO2-neutrale militaire kwartier van ons land in Oostende, dat ik op 14 december vorig jaar officieel heb ingehuldigd. Er wordt ook verder geïnvesteerd in moderne radarsystemen op onze militaire luchthavens, om het door Defensie aantal opgelegde beperkingen voor de bouw van windmolens op land te verlagen. Defensie moet er tegelijk uiteraard ook over waken dat het personeel in zo veilig mogelijke omstandigheden kan trainen en opereren. Dankzij deze strategie heeft Defensie een duidelijk kader om haar maatschappelijke rol te spelen in de algemene strijd tegen de klimaatopwarming.”

De strategie is hier te vinden.