Het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie organiseerde op 22 en 23 februari, in samenwerking met het Koninklijk Hoger Instituut voor Defensie (KHID) en het Studiecentrum voor Veiligheid en Defensie (SCVD), een seminarie over militaire mobiliteit. Het doel was om waardevolle inzichten te delen, met een bijzondere focus op het duaal gebruik, door burgers en militairen, van transport- en infrastructuurcapaciteiten.

Zo’n honderdvijftig mobiliteitsexperten van EU-instellingen en lidstaten woonden deze tweedaagse conferentie in hartje Gent bij om de huidige mobiliteitsuitdagingen te bespreken.

Militaire mobiliteit ijvert voor een vlotte en naadloze verplaatsing van militaire troepen en materiaal, met zo weinig mogelijk legale, administratieve en andere obstakels, zowel binnen als buiten de Europese Unie. Het wordt gezien als het vlaggenschip van de samenwerking tussen de EU en de NAVO, waarin België, als toegangspoort naar Europa, ook een sleutelrol speelt.

Aangezien elke lidstaat souverain is wat procedures en wetgeving betreft, kunnen er specifieke verschillen en uitdagingen ontstaan. Al deze kwesties werden uitvoerig besproken door de experts.

Brede maatschappelijke totaalaanpak

Het begrip ‘Defence Readiness’, het dubbel gebruik van transportinfrastructuren, het standaardiseren van grensprocedures, toegang tot financiering en cyberweerbaarheid kwamen aan bod, deze brandende kwesties werden besproken in panels met experts.

“Militaire mobiliteit is niet enkel een militaire verantwoordelijkheid. Er is een brede totaalaanpak nodig op maatschappelijk niveau. Het is de sleutel tot succes en veerkracht in de algehele logistieke keten van de EU. We need a military mobility network, not a patchwork”, klonk het tijdens het seminarie.

Een grote uitdaging betreft de uitwisseling en classificatie van informatie. De NAVO en de EU moeten hun inspanningen op elkaar afstemmen om IT-instrumenten en opleidingen beter te delen.

Militaire paraatheid vergroten

Het geactualiseerde ‘Actieplan Militaire Mobiliteit 2.0’ van de EU is een belangrijke stap in de richting van een vlot mobiliteitsnetwerk. Publiek-private investeringen, intentieverklaringen en coalities worden gepromoot, zoals de recente corridor tussen Nederland, Duitsland en Polen om verplaatsingen doorheen deze landen te vergemakkelijken.

“In tijden van crisis is het vermogen om snel troepen en middelen in te zetten niet enkel een strategisch voordeel, het is absoluut noodzakelijk. Duaal gebruik van transportcapaciteiten vormt de kern van onze moderne defensiestrategie”, benadrukte de Chef Defensie, admiraal Michel Hofman, toen hij het seminarie afsloot.

“In België hebben we de tastbare voordelen van deze aanpak gezien, waar investeringen in onze transportnetwerken, luchthavens, havens en communicatiesystemen niet alleen onze civiele economie ten goede komen, maar ook het vermogen van ons leger versterken om met behendigheid en precisie te reageren.”

Aanbevelingen voor de toekomst

Twee jaar na de Russische inval in Oekraïne bood de conferentie zowel militaire als civiele stakeholders de gelegenheid om lessen te trekken uit de samenwerking tussen de EU en de NAVO. Het is belangrijk om verdere Europese integratie op het gebied van dual use capacities te stimuleren.

Op basis van het rapport van de conferentie zal het voorzitterschap aanbevelingen formuleren die tijdens de formele meeting van de ministers van Defensie in mei zullen worden voorgesteld.

Meer weten over militaire mobiliteit? Klik hier: Beldefnews | Militaire mobiliteit in Europa: samenwerking in de goede richting, maar nog lange weg te gaan