In een steeds meer complexe wereld, kunnen we ook blootstaan aan een onopzettelijke of kwaadmoedige verspreiding van chemische, biologische, radiologische of nucleaire producten (CBRN). Die kunnen desastreuze effecten hebben op onze veiligheid en leefomgeving. Om daarop te reageren, heeft Defensie sinds 2003 een gespecialiseerde SIBCRA-ploeg (Sampling and Identification of Biological, Chemical and Radiological Agents) bij de CBRN-compagnie van het 4 Bataljon Genie in Amay.

De opdracht van de SIBCRA-ploeg is om mogelijk besmette zones te verkennen en er CBRN-producten op te sporen en te identificeren door stalen te nemen of andere aanwijzingen te verzamelen.

Chemische, biologische en radiologische producten betekenen op zich niet noodzakelijk een gevaar. Een aantal ervan komen we dagelijks tegen: in huishoudproducten, geneesmiddelen of in onze garage. Ze worden ook in vele productiesectoren gebruikt. In een omgeving waarin steeds meer sectoren met elkaar vervlochten zijn, vormen incidenten met CBRN-producten echter een reëel risico voor de bevolking. Ook terreurdaden met CBRN-producten kunnen niet uitgesloten worden, in België of het buitenland. In het verleden werden al anthraxbrieven verstuurd of chemische producten verspreid, ook onopzettelijk. Defensie ontwikkelt preventief specifieke capaciteiten om op dit soort gevaren te kunnen reageren.

De mensen van de SIBRA-ploeg werken met gespecialiseerde middelen en procedures. Ze oefenen regelmatig om hun werk correct en snel te kunnen uitvoeren, twee essentiële eigenschappen voor het commando. Zij bereiden enerzijds de voorzorgsmaatregelen voor om de troepen te beschermen; anderzijds bepalen zij hoe te reageren indien blijkt dat de producten verspreid werden als een doelgerichte aanval.

Nadat ze hun materieel hebben ontplooid, kan de ploeg de eerste fase uitvoeren: de plek verkennen die mogelijk besmet is met CBRN-producten. Het kan concreet gaan om een clandestien labo van een terreurcel of een ongeval waarbij gevaarlijke producten vrijkwamen. De SIBRA-ploeg zal dan snel metingen uitvoeren met haar diverse gespecialiseerde apparaten. Zo kunnen ze bevestigen of uitsluiten of er CBRN-producten aanwezig zijn en om welke het juist gaat.

Deze cruciale fase laat toe om de duur en de aard van de besmetting in het gebied in te schatten. Dat is onmisbare informatie om de effecten en gepaste acties te bepalen om de zone te ontsmetten en eventueel de mensen te helpen die met de schadelijke stoffen in contact kwamen. Door de stalen vervolgens veelvuldig te analyseren, kunnen ze nog meer informatie verzamelen over het incident en de eventuele daders.

De SIBRA-ploeg krijgt permanent ondersteuning van een wetenschapper van het Departement Laboratoria van Defensie (DLD). Soms werken ze ook nauw samen met EOD-ploegen (explosievenopruimingsdienst) en het ontsmettingspeloton van de 3^de compagnie CBRN.

Sinds haar geboorte in 2003 werd de SIBRA-ploeg meermaals ingezet op Belgisch grondgebied. Dat gebeurde in 2013 na het treinongeval in Wetteren en in 2018 in Florennes na een brand van een F-16. Ze werd ook ingezet in Afghanistan en in 2004 in Griekenland, om de veiligheid van de Olympische Spelen te ondersteunen.