Alvorens 2022 volledig af te sluiten blikken we even kort terug op enkele hoogtepunten van de afgelopen maanden voor Defensie.

Militairen in opdracht

Ook in 2022 droegen heel wat Belgische militairen hun steentje bij aan opdrachten in verschillende theaters in het buitenland.

In 2022 viel de aandacht vooral op het Europese continent. Sinds de invasie van Rusland in Oekraïne in februari zijn de inspanningen van de NAVO aan haar oostgrens sterk toegenomen; en ook België spande zich als trouwe bondgenoot in om de veiligheidssituatie te handhaven. Kort opgesomd maakte een detachement van zo’n 300 militairen deel uit van de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF) ontplooid in Roemenië, de zeer snelle-interventiemacht die deel uitmaakt van de NATO Response Force. Het was de eerste maal sinds het oprichten van deze macht dat elementen ervan geactiveerd werden. Later in het jaar vertrokken opnieuw zo’n 70-tal Belgische militairen naar Roemenië om er de bouw van nieuwe infrastructuur te voorzien voor de volgende opdrachten.

Voorts nam, aan diezelfde oostflank, een gemotoriseerde infanteriecompagnie voor de zesde keer deel aan de opdracht ‘enhanced Forward Presence’ (eFP) in Litouwen. Ook de continue lopende Baltic Air Policing missies (BAP) kenden een Belgische vertegenwoordiging. Onze deelname aan de opdracht in het kader van de versterkte Enhanced Air Policing Mission (EAPM) in Estland liep af in maart maar de aanwezigheid van onze F-16’s werd, op vraag van de NAVO, verlengd tot eind juli als onderdeel van de nieuwe missie van ‘enhanced Vigilance Activities’ (eVA). Zes van onze F-16’s hebben nadien opnieuw een bijdrage van een maand lang geleverd aan de eVA-opdracht, aan het einde van het jaar.

Ook ter zee droegen onze strijdkrachten bij aan het beveiligen en stabiliseren van de Europese oostflanken. De mijnenjager BNS Lobelia nam met ongeveer 45 bemanningsleden deel aan de internationale militaire operatie van de Standing NATO Mine Counter Measures Group (SNMCMG1). Later werd deze taak overgenomen door de BNS Primula.

Het Afrikaanse continent kende ook een aantal opdrachten die een Belgische deelname telden.

Zo’n vijftig soldaten van het Special Operations Regiment namen voor het eerst in vijf jaar deel aan het militair partnerschapsprogramma (PPM) in Kindu, Democratische Republiek Congo. België verleent er steun bij het hervormen van de 31ste snelle reactiebrigade. De Centraal-Afrikaanse Republiek kon ook op de steun van België rekenen: zo’n zestig militairen, onder de vlag van de opdracht EUTM RCA, droegen er bij tot de hervorming van de Centraal-Afrikaanse defensiesector. In Mozambique werden (en worden nog steeds) drie militairen ingezet om de Mozambikaanse strijdkrachten op te leiden en bij te dragen aan het herstel van de veiligheid, dit alles onder de noemer van de opdracht European Union Training Mission in Mozambique (EUTM MOZ). Gaan we in oostelijke richting, dan botsen we ook in Benin op Belgische militairen. Doorheen twee verschillende opdrachten leidden veertien militairen er voornamelijk piloten van zodiacs en patrouilleboten op. Twee militairen gaven er eveneens onderricht aan leden van de Beninse inlichtingenwereld. Dit alles in het kader van een akkoord met ontwikkelingssamenwerkingspartner ENABEL ter ondersteuning van de havensector in Benin. Opnieuw noordelijker waren Belgische militairen ook aanwezig in Niger voor de opleiding van instructeurs en het coachen van een nieuwe eenheid van de nationale rijkswacht. In buurland Mali namen overigens vijftien Belgen deel aan EUTM Mali en eveneens vijftien aan MINUSMA (United Nations Multidimensional Integrated Stabilization Mission in Mali).

In het Midden-Oosten nam België in maart gedurende vier maanden het commando over de opdracht European Maritime Awareness in the Strait of Hormuz (EMASoH). De missie heeft als doel het maritieme verkeer in de regio te beveiligen en zo de vrije handel en economie te waarborgen. Voorts droeg België ook haar steentje bij aan de opdracht Operation Inherent Resolve (OIR), die deel uitmaakt van de internationale coalitie tegen DAESH. Vanuit verschillende landen kon de missie op de toewijding van Belgische militairen rekenen, die als individu deel uitmaakten van een groter internationaal geheel.

Nieuwe infrastructuurjasjes en nieuw materiaal

2022 kende heel wat investeringen in nieuw materiaal en infrastructuur.

Maar liefst negen CAESAR (CAmion Equipé d’un Système d’ARtillerie de Nouvelle Génération) werden aangekocht onder het CaMo-partnerschap. De nieuwe aanwinst voor onze artilleristen zal onze bemanning nog beter beschermen tijdens hun opdrachten.

Onze logistiekers werden het afgelopen jaar gezegend met de eerste acht van vijftien Taurussen, het nieuwe bergings- en depannagevoertuig. Het Combat Recovery Vehicle stelt de logistiekers in staat om de operationele voertuigen te volgen ter ondersteuning tijdens oefeningen en opdrachten.

Ook de Luchtcomponent kreeg twee nieuwe jasjes: de eerste steen van het nieuwe infrastructuurproject MQ-9B werd gelegd. Het complex wordt de thuishaven van de nieuwe generatie onbemande systemen MQ-9B SkyGuardian MALE RPAS. De ultramoderne onbemande vliegtuigen zullen vanaf 2024 ingezet worden om verkenningen uit te voeren, gebieden te bewaken en informatie te verzamelen.

Als tweede ‘jasje’ werden de zesde en zevende Belgische A400M toegevoegd aan de binationale vloot, die gedeeld wordt met buurland Groothertogdom Luxemburg.

Ook goed zichtbare materiële vernieuwing: de nieuwe militaire kledij. In december ging de verdeling van de eerste nieuwe uniformen van start. Het is het resultaat van een in 2019 gestart denkproces dat geleid heeft tot het Belgian Defence Clothing System (B.D.C.S.), een samenwerking tussen Defensie en het consortium SSC (Sioen, Seyntex en Crye Precision).

Samenwerkingen, partnerschappen en belangrijke doorgehakte knopen

Het voorbije jaar bracht heel wat belangrijke en positieve veranderingen met zich mee; zowel voor Defensie in het algemeen als voor de militair als individu.

De grootste knoop die doorgehakt werd, was de goedkeuring van het STAR-plan. STAR, dat staat voor Security/Service – Technology – Ambition – Resilience, zet de toekomstige beleidslijnen uit van Defensie. De focus ligt op het personeel en de operationele inzetbaarheid van de componenten. In 2022 werd er reeds een eerste herwaardering van de verloning doorgevoerd en werden de eerste maaltijdcheques verdeeld. Ook 2023 zal de positieve gevolgen van het STAR-plan kennen.

Voorts ging Defensie eveneens nieuwe partnerschappen aan met externe organisaties. In april werd een nieuw samenwerkingsakkoord tussen Defensie en VDAB ondertekend, om het aanwerven van personeel te bevorderen en opleidingsmogelijkheden te ontwikkelen. Defensie zal infrastructuur, materieel en instructeurs ter beschikking stellen aan de VDAB voor het organiseren van haar cursussen. Een voorbeeld uit vele.

Geboortes en verjaardagen

Enkele eenheden en componenten vierden feest, andere zagen in 2022 voor de eerste maal het daglicht.

Het Special Operations Regiment kroonde zich de grootste feestneus met maar liefst vier verjaardagen die de kalender kopten. Zowel het Trainingscentrum voor Commando’s in Marche-les-Dames als het Trainingscentrum voor Parachutisten te Schaffen bliezen 75 kaarsjes uit. Daarnaast zong het Regiment zelf 70 maal ‘hiep hiep hoera’ en bestonden de gevechtseenheden (SFG – 2Cdo – 3Para) 80 jaar.

Ook de Marinecomponent vierde feest. Ter ere van de 75e verjaardag vond de Vlootparade plaats; negen schepen van de Belgische en Nederlandse Marines voeren via de Schelde Antwerpen binnen.

Twee geboortes sierden het jaar. Het 23 Medisch Bataljon werd opgericht. De medische eenheden 2 EMI uit Leopoldsburg en 3 EMI uit Marche-en-Famenne smolten samen en kregen als uitvalsbasis de kazerne van Rocourt bij Luik. Het bataljon zal verantwoordelijk zijn voor de medische ondersteuning van de Gemotoriseerde Brigade, vanaf de eerste zorgen tot en met de evacuatie uit het operatietheater.

Overigens werd de Cyber Command in het leven geroepen; een mijlpaal in de organisatie van Defensie. Hij is de voorloper van de vijfde Component van Defensie die zal waken over de veiligheid van defensiewapens- en communicatiesystemen en dit voor, tijdens en na militaire missies in het binnen- en buitenland.

Een goed gevuld jaar op alle vlakken: operationeel, personeel, materieel, nationaal en internationaal.